Kategori: Makaleler

Hukukun dili sabit gibi görünür; maddeler, fıkralar, bentler… Hepsi sanki taş gibi, değişmez. Ama gerçekte hukuk, en çok da yorumlandığında anlam kazanır. Yorum olmadan kanun, ruhsuz bir metindir. Peki ya gelecekte? Belki de bu yorumlar, yapay zekâ tarafından yapılacak. Belki stratejik zekâsıyla erkeklerin öngördüğü gibi, algoritmaların en ince detayları analiz ettiği bir hukuk dünyası bizi bekliyor. Ya da kadınların sezgisel yaklaşımıyla, insanı merkeze alan, sosyal etkileri önceleyen yeni yorum paradigmaları doğacak. Bu yazı, tam da bu ihtimalleri konuşmak için: geçmişin kavramlarını geleceğin gözlüğüyle yeniden okumaya hazır mısınız? Hukukta temel yorum türleri: lafzi (sözel), sistematik, tarihî, teleolojik, amaçsal ve dinamik yorumdur.…

Gözlem Nedir? Kültürlerin Derinliklerine Antropolojik Bir Bakış (KPSS Perspektifi) Kültürlerin çeşitliliği karşısında büyülenmemek mümkün değildir. Bir antropolog olarak dünyanın dört bir yanında insanların nasıl yaşadığını, nasıl düşündüğünü, hangi sembollere ve ritüellere inandığını gözlemlemek, insan olmanın ortak dokusuna dokunmaktır. Gözlem, yalnızca bir araştırma yöntemi değil; aynı zamanda anlamın kalbine uzanan bir yolculuktur. KPSS sınavına hazırlanan öğrenciler için “Gözlem nedir?” sorusu genellikle tanımsal bir bilgi gibi görünür. Ancak antropolojik açıdan gözlem, sadece “bakmak” değil, görmek, anlamak ve hissedebilmektir. Antropolojik Gözlemin Temeli: İnsan Deneyimini Anlamak Gözlem, en genel tanımıyla olayları, davranışları veya olguları dikkatli biçimde izleyip kaydetmektir. KPSS kapsamında eğitim bilimlerinde, sosyal bilimlerde…

Bosna-Hersek Hangi Ülkeye Ait? Geleceğe Yönelik Bir Düşünce Yolculuğu Bazen en basit sorular bile bizi geleceğin derin tartışmalarına götürür. “Bosna-Hersek hangi ülkeye ait?” sorusu kulağa coğrafi bir bilgi gibi gelebilir ama aslında bundan çok daha fazlasını ifade eder. Evet, bugün Bosna-Hersek bağımsız, tanınmış bir devlettir ve Güneydoğu Avrupa’da, Balkanlar’ın kalbinde yer alır. Ancak bu sorunun asıl önemi, gelecekte ne anlama gelebileceğindedir. Bu yazıda, bu küçük ama stratejik ülkenin önümüzdeki on yıllarda neye dönüşebileceğini erkeklerin analitik ve kadınların insan odaklı bakış açılarıyla birlikte inceleyeceğiz. — Geçmişten Geleceğe: Bosna-Hersek’in Ulusal Kimliği Bosna-Hersek, 1990’ların başında Yugoslavya’nın dağılmasıyla bağımsızlığını ilan etti. Ancak bu süreç…

Fiat Doblo Kamyonet mi? (Şehrin Yolunda, Ruhsatın Satır Arasında) Benim net fikrim şu: Fiat Doblo’yu “kamyonet değildir” diye ısrarla savunmak, etiketlerin gerçeği örtmesine izin vermek demektir. Evet, o bir “hafif ticari”; evet, aile arabası gibi kullanılan versiyonları var. Ama yolların pratiği ve ruhsatın dili, Doblo’yu kamyonet evrenine çoktan yerleştirdi. Gel, bu tartışmayı romantik algılardan çıkarıp kâğıt, mevzuat ve kullanımın gerçekliğine indirelim. Çoğu Doblo, ruhsatta N1 sınıfı “kamyonet/panelvan” olarak geçer; şehirde binek gibi görünüp kamyonet kurallarına tabi olmak, işin en büyük çelişkisidir. Doblo Kamyonet mi? “Evet ve Hayır”ın Çatlağında Doblo, doğası gereği hafif ticari araç: yük hacmi, dayanıklılık, süspansiyon mimarisi ve…

Aşırı Gözetmek Ne Demek? Felsefenin Işığında Bakmak, Görmek ve Sınırları Aşmak Bir filozofun dünyaya bakışı, yalnızca görmekle değil, anlamlandırmakla ilgilidir. İnsan, gördüğü şeye anlam verdiği anda varlığın katmanlarına dokunur. “Aşırı gözetmek” bu anlamda yalnızca bir davranış biçimi değil; etik, epistemolojik ve ontolojik düzlemlerde tartışılabilecek derin bir kavramdır. Çünkü her gözetme bir ilişki, her ilişki ise bir güç ve sorumluluk alanı yaratır. Aşırı gözetmek ne demek? sorusu, yalnızca “fazla dikkat etmek” değil, “varlığı kontrol etme arzusu” anlamına da gelebilir. Bu, insanın bilme ve sahip olma isteğiyle şekillenen kadim bir gerilimdir. Etik Perspektif: İyilik Niyetinden Kontrole Etik felsefede “gözetmek”, genellikle bir iyilik…

Beyaz Kan Otu Nedir? | Doğanın Şifasıyla Toplumsal Dengeyi Yeniden Düşünmek Toplum olarak bazen en büyük cevapları en küçük detaylarda buluruz. Doğanın sessizce sunduğu armağanlar, yalnızca bedensel sağlığımızı değil, aynı zamanda toplumsal dengeyi, adaleti ve bir arada yaşam becerimizi de besler. Bugün, bu armağanlardan birini konuşacağız: beyaz kan otu. Kulağa mistik ve güçlü gelen bu bitki, yalnızca tıbbi bir şifa kaynağı değil; aynı zamanda çeşitliliğin, empatiyle çözüm üretmenin ve kolektif iyileşmenin bir simgesidir. Çünkü doğa gibi toplum da ancak çeşitlilikle güçlenir. Kadınların toplumsal etkileri ve empatik yaklaşımlarıyla erkeklerin analitik ve çözüm odaklı bakış açılarını birleştirerek bu bitkinin dünyasına birlikte dalalım.…

İlk Önce TBMM mi Açıldı, Cumhuriyet mi? Bir Toplumsal Dönüşümün İzdüşümü Kültürler, zamanla şekillenen ve insan topluluklarının değerlerini, normlarını ve kimliklerini ortaya koyan güçlü bir yapıdır. Antropologlar, bu kültürel formların yalnızca bir toplumun geçmişini değil, aynı zamanda onun geleceğini nasıl şekillendirdiğini de araştırırlar. Bir toplumun kimliği, genellikle büyük toplumsal olaylar, ritüeller ve semboller aracılığıyla inşa edilir. İşte böyle bir toplumsal yapıyı inşa eden en önemli adımlardan biri, Türkiye’nin tarihi dönüm noktalarından biri olan TBMM’nin açılışı ve Cumhuriyet’in ilanıdır. Bu yazıda, bir antropolog bakış açısıyla, “ilk önce TBMM mi açıldı, Cumhuriyet mi?” sorusunu kültürel dönüşüm, ritüeller ve kimlikler üzerinden irdeleyeceğiz. Bir…

Göç Etmek Deyim mi? Psikolojik Bir Bakış İnsan davranışlarını anlamaya çalışan bir psikolog olarak, kelimelerin ve deyimlerin yalnızca dilsel ifadeler olmadığını; aynı zamanda zihnimizin, duygularımızın ve sosyal bağlarımızın aynası olduğunu fark ederim. “Göç etmek” ifadesi de tam olarak böyle bir kavramdır. İlk bakışta yalnızca fiziksel bir yer değiştirmeyi anlatıyor gibi görünse de, derinlemesine incelendiğinde insanın bilişsel süreçleri, duygusal dünyası ve sosyal ilişkileriyle yakından bağlantılıdır. Peki, “Göç etmek deyim mi?” sorusuna nasıl yaklaşmalıyız? Göç Etmek: Dilsel Tanım ve Psikolojik Arka Plan Göç etmek, Türkçede temel olarak bir yerden başka bir yere taşınmak, yeni bir hayat kurmak anlamına gelir. TDK’ya göre bu…

Hapazlamak Hangi Dil? Bir Kelimenin Köklerinden Kültürel Yolculuğa Bazı kelimeler vardır ki, ilk duyduğunda gülümsersin. “Hapazlamak” onlardan biridir. Hem kulağa sevimli gelir hem de içinde hafif bir yaramazlık barındırır. Ama hiç düşündünüz mü, bu kelime nereden geliyor, hangi dile ait, nasıl bu kadar canlı kalmış? Bugün “hapazlamak” kelimesinin kökenini, anlam evrimini ve kültürel dokusunu birlikte keşfedeceğiz. — Hapazlamak Nedir, Nereden Gelir? “Hapazlamak” Türkçede genellikle “kapmak, el çabukluğuyla almak, bir şeyi fark ettirmeden ele geçirmek” anlamında kullanılır. Bu fiil, Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde de yer alır ve “bir şeyi hızlıca yakalayıp almak” olarak tanımlanır. Peki bu kelimenin kökü nedir? Dilbilimciler,…

Gök Kubbe Hangi Ülkede Var? — Edebiyatın Sonsuz Göğü Altında Bir kelimenin gücü, bazen bir evreni inşa eder. Bir cümlenin ritmi, bir çağın ruhunu taşır. Edebiyatın büyüsü tam da burada başlar: kelimeler, görünmeyen bir gök kubbe gibi insan zihninin üstüne kurulur, her harf bir yıldız, her mecaz bir gezegen olur. Peki, gerçekten de “Gök kubbe hangi ülkede var?” sorusunu sorduğumuzda, cevabı coğrafyada mı yoksa hayal gücünün ufkunda mı aramalıyız? Bir Ülke Değil, Bir Düş Alemi: Gök Kubbenin Edebî Anlamı “Gök kubbe” kavramı, yalnızca fiziksel gökyüzünü değil, aynı zamanda edebî bir metaforu da taşır. Kimi zaman bir şiirin tavanıdır, kimi zaman…